Acupunctuur heeft vele toepassingsgebieden. Ook niet vreemd als je weet dat deze geneeskunde wereldwijd ruim toegepast wordt. In China wonen 1.400.000.000 mensen, dat is 140 keren België, en in China is naast de westerse geneeskunde de Traditionele Chinese Geneeskunde ruim vertegenwoordigd in het dagelijks straatbeeld en hospitalen. Er zijn talrijke universiteiten, waar deze geneeskunde gedoceerd wordt, en de hospitalen die vooral deze traditioneel vormen van behandelingen aanbieden, hebben jaarlijks miljoenen consultaties. Het is dan ook wat arrogant, om deze geneeskunde te minimaliseren tot een activiteit van 'enkele alternatievelingen', zoals dat in het Westen wel eens meewarig gezegd wordt. Ook de andere grote continenten hebben de laatste decennia een indrukwekkende expansie gekend van deze geneeskunde: In Amerika is het goed geregeld, maar ook in de rest van de wereld, zijn er goede opleidingsinstituten en universiteiten, en wordt er meer en meer gezocht naar een samenwerking tussen de traditionele Chinese Geneeskunde en de reguliere geneeskunde, wat trouwens door de WHO (wereldgezondheidsorganisatie) aangemoedigd wordt en bewijzen studies en wetenschappelijk onderzoek de kracht van deze traditionele Chinese geneeskunde.
Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat voor veel ziekten en klachten deze geneeskunde toegepast wordt.
Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat voor veel ziekten en klachten deze geneeskunde toegepast wordt.
PIJN is zeker één van de belangrijkste klachten waar veel mensen mee geconfronteerd worden en de pijnklachten zijn ruim: hoofdpijn, pijn in de spieren en gewrichten, schouderpijn, rugpijn, kniepijn, enkelpijn... maar ook buikpijn, menstruele pijn. Heel lokale pijnen zoals tenniselleboog, hielspoor, pijn in bepaalde vingers, pijn tussen de ribben, pijn tussen schouderbladen, pijn in de hals, pijn in de monnikkapsspier, fantoompijn, pijn in een arm, pijn in een been, bepaalde plaatsen op de ledematen, ook de moeilijke neurologische pijnen...In feite is er geen plaats op en in het lichaam, waar het geen pijn kan doen. Het is onze overtuiging dat - nadat er een grondige check-up gebeurd is door de westerse geneeskunde - het meestal de moeite loont om een acupunctuurbehandeling te proberen. Het engagement van de acupuncturist is ook simpel: het moet (snel) helpen. Vooral door 'balansacupunctuur' zijn de resultaten dikwijls verbluffend en meestal ook direct tijdens de behandeling. De naalden worden, in eerste instantie, niet in het getroffen gebied geplaatst, maar wel op plaatsen die 'een balans vormen' met de aangedane plaats. Tijdens de behandeling wordt aan de patiënt gevraagd de pijnlijke zone te bewegen, of dingen te doen die de pijn uitlokken, en meestal is er direct verbetering, zodat de patiënt de praktijk verlaat zonder pijn. Het effect valt meestal wel wat terug, maar niet meer op het niveau van voor de behandeling, en door de behandeling een paar keren (3 à 5) te herhalen is het effect bestendiger.
Pijn kan ook evolueren naar een 'totaal patroon': patiënten hebben altijd en overal pijn, zoals bijvoorbeeld bij fibromyalgia. Opvallend dat veel patiënten met een 'globaal klachten patroon' geconfronteerd worden: ze zijn moe, er is op veel plaatsen pijn, er is weinig energie, de spijsvertering werkt niet naar behoren, de eetlust wordt minder, slapen gaat slecht, de menstruele cyclus zit in de knoop, ze vrezen dat ze depressief aan het worden zijn, de concentratie en geheugen gaan achteruit, de relatie komt onder spanning te staan, ze kunnen hun werk niet meer aan en moeten op ziekenverlof, de omgeving verstaat het allemaal niet zo goed en hebben er hun 'oordeel' over...
Iedereen (her)kent deze problematiek en komt relatief veel (in meer of mindere mate) voor. Ook hier is het ons inziens de moeite om met acupunctuur te beginnen, altijd na een grondige westerse check-up, waar de acupuncturist ook altijd éérst naar zal vragen of in overleg met de behandelende arts. Acupunctuur is in deze problematiek interessant omdat het een 'holistische' geneeskunde is: alles heeft met alles te maken en ook al is het klachtenpatroon ruim, meestal ziet de acupuncturist een verband tussen de verschillende klachten en is er een 'startend' onderliggend pathomechanisme dat heel het klachtenpatroon beïnvloedt. Bijvoorbeeld: als iemand spijsverteringsproblemen heeft gedurende lange tijd, geen eetlust, altijd opgeblazen, losse stoelgang... dan wordt er onvoldoende bloed en qi ( zie filosofie over qi) aangemaakt. Dit kan al een heel belangrijke oorzaak zijn van vermoeidheid. Maar bij onvoldoende bloed (bloed is yin, rustgevend, voedend...), is er ook neiging tot onrust, gejaagdheid, slapeloosheid, hartkloppingen, wazig zien, krampen. Ook de qi (energie - yang) zal verzwakken met vermoeidheid, koude, niet functioneren van de organen tot gevolg. Vooral de duur van dit mechanisme bepaalt de 'ernst'. Als dit lang duurt, werkt dit lang destructief en komen er ernstige (globale) klachten. Als de acupuncturist er bijvoorbeeld in slaagt om het spijsverteringssysteem te optimaliseren (minder opgeblazen, meer eetlust, goede stoelgang), is het begin van 'verbetering' gemaakt, wat de patiënt ook snel gaat merken. Afhankelijk van zijn prioriteiten gaat de acupuncturist proberen het geheel pathomechanisme te beïnvloeden, het ene veroorzaakt het andere, en door de circle vicieux te doorbreken, start de patiënt met een 'genezingsproces'. Als er bij de patiënt iets verandert, is dit ook 'ten goede', er gebeurt iets constructiefs.
Een heel belangrijke kracht van de acupunctuur is het feit dat de oude Chinezen alles energie noemden (qi). Deze qi kon allerlei vormen aannemen: van heel ijl tot heel vast, zoals de elementen bv. in de tabel van Mendeljev, waar je gasachtigen hebt, maar ook stoffen met een heel zwaar soortelijk gewicht zoals uranium, plutonium. In de taoistische filosofie (zie ook aldaar) wordt dit een yinne of yange tendens genoemd. Yin vermaterialiseert meer (uranium bv. heel zware materie) en yang verijlt, maakt alles lichter, zoals gasachtigen, zuurstof... In het Taoisme (zie ook filosofie) is yin en yang de basis van alles, wat opmerkelijk goed overeenkomt met de (astro)fysica, waar alles begint met de big bang, en sindsdien twee grote krachten alles bepalen: uitzetting (het heelal) en contractie (gravitatie) (zwarte gaten, sterrenstelsels die elkaar aantrekken). Heel dit proces is de motor van het ontstaan en blijven ontstaan van het heelal en planeten, zoals onze aarde. Wij, mensen, zijn daar uiteindelijk het product van, en ook deze twee krachten, yin en yang, zijn een belangrijk kompas in de acupunctuur.
Een lange inleiding om te zeggen dat lichaam (meer materie, meer yin) en geest (ijler, minder materie, meer yang) één zijn in de qi. Voor de acupuncturist is het een evidentie dat lichaam en geest één zijn, en dat het ene het andere constant beïnvloedt. Gedachten, gevoelens, emoties, zorgen, verdriet... (yang) hebben altijd impact op het lichaam (yin), en ook omgekeerd hebben klachten in het lichaam (yin bv. te weinig bloed), ook invloed op de geest. Die twee zijn één in de qi, yin voedt yang en yang dynamiseert yin. Zo belangrijk in de dagdagelijkse praktijk dat zorgen, emoties, angsten... een duidelijke impact hebben op ons functioneren, (bv. stress heeft een duidelijke impact op de (chinese) lever), en dat bv. bloedverlies of te weinig aanmaak van bloed mensen zenuwachtig maakt, slapeloosheid en onrust geeft.
Acupunctuur heeft impact op beiden: lichaam en geest